HISTORIA ODDZIAŁU

Katedra i Klinika Chirurgii Przewodu Pokarmowego powstała w 1974 roku. Przez pierwszych 7 lat swojej działalności Klinika działała w ramach Instytutu Chirurgii, od 1981 roku jako samodzielna jednostka pod kierownictwem prof. dr. hab. n. med. Zygmunta Górki. Profesor Zygmunt Górka na mocy uchwały Senatu z dnia 23. października 2002 r. otrzymał tytuł Doktora Honoris Causa Śląskiej Akademii Medycznej. W latach 1997 – 2018 Kliniką kierował prof. dr hab. n. med. Paweł Lampe, a od 1. października  2018 r. funkcję tę pełni prof. dr hab. n. med. Sławomir Mrowiec, który jest jednocześnie lekarzem kierującym Oddziałem Chirurgii Przewodu Pokarmowego Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego im. prof. K. Gibińskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.

Od początku istnienia Oddziału jego lekarze specjalizują się w leczeniu operacyjnym schorzeń układu pokarmowego. Pierwszy zabieg operacyjny odbył się w Klinice w dniu 11. czerwca 1975 r., a pierwszą resekcję głowy trzustki wykonano 24. kwietnia 1997 r. W Oddziale corocznie hospitalizowanych jest ok. 2088 pacjentów.

W przedstawionym przez tygodnik „Wprost” rankingu najlepszych szpitali chirurgii onkologicznej w Polsce w 2018 r. Oddział Chirurgii Przewodu Pokarmowego Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego im. prof. K. Gibińskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach zajął 7. miejsce. W tym samym rankingu w kategorii liczby planowych resekcji poszczególnych nowotworów  odział znalazł się na następujących miejscach: nowotwory trzustki – miejsce 1., nowotwory przełyku – miejsce 3., nowotwory żołądka – miejsce 8., nowotwory wątroby – miejsce 10., nowotwory okrężnicy – miejsce 17., nowotwory odbytnicy – miejsce 23.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA ODDZIAŁU

Oddział Chirurgii zlokalizowany jest na VII i VIII piętrze Szpitala przy ul. Medyków 14 w Katowicach Ligocie. Na VII piętrze budynku znajduje się Oddział Chirurgii Przewodu Pokarmowego, natomiast na piętrze VIII mieści się blok operacyjny z 3 salami operacyjnymi, sekretariat i pomieszczenie statystyki Oddziału. Sale operacyjne wyposażone są miedzy innymi w 6 diatermii chirurgicznych Erbe z koagulatorem argonowym (2), bipolarny wysokoenergetyczny system zamykania naczyń, zestaw do zaawansowanych zabiegów chirurgii laparoskopowej, videorektoskop operacyjny, choledochoskop, urządzenie do termoablacji RFA.

Oddział Chirurgii dysponuje 16 salami (po 3 łóżka w każdej), jedną pojedynczą oraz w pełni monitorowaną salą nadzoru pooperacyjnego. Każda z sal chorych wyposażona jest w węzeł sanitarny. W oddziale łącznie znajduje się 47 łóżek dla chorych. Na parterze Szpitala zlokalizowana jest Izba Przyjęć Chirurgii Przewodu Pokarmowego, w której lekarze z oddziału chirurgii konsultują pacjentów, na piętrze pierwszym mieści się  przykliniczna poradnia chirurgiczna, w której po ustaleniu terminu wizyty przyjmowani są chorzy hospitalizowani wcześniej w oddziale oraz pacjenci kierowani do poradni celem dalszej diagnostyki lub kwalifikacji do leczenia chirurgicznego.

Kadrę medyczną oddziału stanowi: pełniący obowiązki lekarza kierującego oddziałem  prof. dr hab. n. med. Sławomir Mrowiec, 9 starszych asystentów, 7 młodszych asystentów-rezydentów, a także 27 pielęgniarek i 2 opiekunki medyczne.

DZIAŁALNOŚĆ LECZNICZA ODDZIAŁU

Oddział specjalizuje się w leczeniu operacyjnym schorzeń układu pokarmowego. Zakres zabiegów operacyjnych obejmuje:
- schorzenia czynnościowe oraz nowotwory przełyku,
- nowotwory żołądka,
- powikłania ostrego i przewlekłego zapalenia trzustki oraz nowotwory tego narządu,
- nowotwory i torbiele wątroby,
- kamicę, nowotwory oraz jatrogenne uszkodzenia dróg żółciowych,
- nowotwory jelita grubego,
- choroby zapalne jelit,
- choroby odbytnicy i odbytu,
- guzy przestrzeni zaotrzewnowej,
- guzy zrębowe przewodu pokarmowego,
- resekcje wielonarządowe,
- operacje plastyki przepuklin brzusznych, pachwinowych oraz rozworu przełykowego,
- operacje laparoskopowe (pęcherzyk żółciowy, przepukliny, operacje jelita cienkiego i jelita grubego, guzy trzustki, torbiele wątroby, guzy nadnerczy),
- operacje tarczycy.

Oddział specjalizuje się w leczeniu schorzeń trzustki, a w szczególności w operacyjnym leczeniu raka trzustki. Ponadto zajmuje się leczeniem schorzeń  przełyku, żołądka wątroby i kalectwa żółciowego oraz jelita cienkiego i grubego. Znacząca ilość operacji wykonywana jest metodą laparoskopową (laparoskopia diagnostyczna, laparoskopowe wycięcie pęcherzyka żółciowego, resekcje jelita cienkiego i grubego, laparoskopowe częściowe i całkowite wycięcie odbytnicy, wycięcie śledziony, obwodowe  resekcje trzustki, a także laparoskopowe operacje plastyki przepuklin pachwinowych metodą TEP oraz plastyki przepuklin rozworu przełykowego).
W ramach oddziału wykonywane są badania diagnostyczne górnego i dolnego odcinka przewodu pokarmowego, w tym gastroskopia, rektoskopia, kolonoskopia diagnostyczna i terapeutyczna, USG jamy brzusznej.  Współpraca z Zakładem Radiologii oraz Oddziałem Gastroenterologii tut. szpitala umożliwia wykonanie chorym hospitalizowanym w oddziale chirurgii tomografii komputerowej (TK), rezonansu magnetycznego wysokiej rozdzielczości (MRCP), przezskórnego drenażu zbiornika płynowego lub ropnia jamy brzusznej, przezskórnego drenażu dróg żółciowych pod kontrolą TK, biopsji guza  trzustki pod kontrolą endoskopowej ultrasonografii (EUS), biopsji guza wątroby pod kontrolą TK, diagnostycznej lub terapeutycznej endoskopowej cholangiopankreatografii wstecznej (ECPW) z ewentualnym protezowaniem dróg żółciowych w przypadku żółtaczki mechanicznej. U pacjentów z chorobami nowotworowymi realizowane jest leczenie z zakresu tzw. pakietu onkologicznego, w ramach którego odbywają się  w szpitalu konsylia onkologiczne i prowadzone jest ewentualne dalsze leczenie.

DOROBEK NAUKOWY I DZIAŁALNOŚĆ DYDAKTYCZNA ODDZIAŁU

Dorobek naukowy Kliniki od roku 1990 do 2023 obejmuje ogółem 596 prac, w tym 305 artykułów w czasopismach polskich i zagranicznych, 220 streszczeń zjazdowych polskich i zagranicznych i 62 rozdziały w książkach o tematyce chirurgicznej.

W Oddziale Chirurgii Przewodu Pokarmowego prowadzone jest szkolenie lekarzy w ramach specjalizacji z chirurgii ogólnej, a od 1.sierpnia 2018 r. także z zakresu chirurgii onkologicznej. W ramach Katedry i Kliniki Chirurgii Przewodu Pokarmowego odbywa się  kształcenie studentów IV, V i VI roku Wydziału Lekarskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, a także organizowane są staże podyplomowe oraz kursy z doskonalenia zawodowego. Przy Klinice działa Studenckie  Koło  Naukowe.

Klinika zorganizowała liczne konferencje i zjazdy, w tym  m.in.:
- 1997 r. - 58 Zjazd Towarzystwa Chirurgów Polskich, Katowice;

- 1998 r. - Czesko-Polskie Dni Chirurgiczne,  Wisła-Jawornik;

- 2002 r. - 4 Sympozjum Polskiego Klubu Koloproktologii, Szczyrk;

- 2004 r. - "Międzynarodowe Dni Trzustkowe", Ustroń;

- 2009 r. - European Congress of Surgery 09 And 3rd International Pancreatic Days, Katowice;

- 2014 r. - „V Międzynarodowe Dni Trzustkowe",  Zakopane;

- 2016 r. -  Konferencja: „Od objawów do leczenia”, Katowice;

- 2018 r. – „VII Międzynarodowe Dni Trzustkowe – choroby trzustki od rozpoznania do terapii” - Katowice;

- 2019 r. - "360º wokół chirurgii trzustki", Katowice.